Orhan Doğan

Orhan Doğan, 25 Temmuz 1955 yılında Mardin’in Dargeçit ilçesinin Kılavuz (Xelila) beldesinde doğdu.

İlkokula Mardin Kızıltepe’de başladı, babasının mesleği nedeniyle eğitimini değişik illerde sürdürdü. 1974 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi. Eğitimini sürdürürken 1975-1981 yılları arasında Ankara Altındağ İlköğretim Müdürlüğü’nde muhasebe memuru olarak çalıştı. 1983 yılında Cizre’de avukatlık yapmaya başladı. Evli ve 5 çocuk sahibi Doğan, 1989 yılında İnsan Hakları Derneği (İHD) Cizre Şubesi kurucusuydu.

Halkın Emek Partisi’nin (HEP) kurucu üyeliğini yaptıktan sonra 1991 yılında SHP listelerinden Şırnak milletvekili olarak TBMM’ye girdi, HEP’in kapatılması üzerine yerine kurulan DEP’e geçti.

Doğan, DEP’in kapatılmasının ardından da Demokratik Toplum Hareketi Kurucu Üyeliği ve Demokratik Toplum Partisi’nde (DTP) Merkez Yürütme Kurulu üyeliği yürütüyordu.

Eski DEP milletvekili Orhan Doğan, geçirdiği kalp krizinin ardından 5 gündür tedavi gördüğü hastanede, kurtarılamadı. Kalp krizinin ardından önce Doğubeyazıt’a, buradan Siirt’e ve buradan da Van’daki hastaneye götürülen Doğan’ın sağlığı, müdahalenin geç yapılması nedeniyle ağırlaşmıştı. Van Yüzüncüyıl Üniversitesi Hastanesi’nde tedavisi sürerken mide kanaması geçiren Doğan, kardiyoloji servisinden, beyin cerrahi servisine nakledildi. Ancak tüm müdahalelere rağmen sabaha karşı yaşamını yitirdi. Doğan’ın cenazesi Doğubayazıt’ta düzenlenen törenin ardından, Cizre’de toprağa verildi.

Orhan Doğan, 1991 yılında yapılan seçimlerde, Leyla Zana, Ahmet Türk, Hatip Dicle, Sırrı Sakık ve Mahmut Alınak ile birlikte SHP listesinden milletvekili seçilmişti. Ancak henüz milletvekili yemin töreni sırasında Leyla Zana’nın kürsüde ‘Kürtçe yemin’ girişimi üzerine haklarında soruşturma başlatılmış, DEP kökenli SHP milletvekilleri “dokunulamayacakları” görüşüyle kaldıkları TBMM’den, buraya giren polisler tarafından zor kullanılarak çıkarılmışlardı.

Milletvekilleri dokunulmazlıkları kaldırılarak 4 Mart 1994’te gözaltına alınmış, 17 Mart 1994’te tutuklanarak Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’ne konulmuş, bu arada partileri DEP de Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmıştı.

Ankara 1 No’lu DGM’de “PKK’nın liderinden aldığı emir ve talimatlar doğrultusunda ülke içinde ve dışında yoğun bölücü faaliyet” suçlamasıyla 15’er yıl ağır hapis cezasına mahkum edilen Doğan ve arkadaşları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne dava açtılar.

AİHM, 1996 yılında açılan davayı, 2001 yılının Temmuz ayında sonuçlandırdı, DGM’nin tarafsız ve bağımsız olmadığı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle eski milletvekillerinin yeniden yargılanmasını istedi, ayrıca Türkiye’yi kişi başına 25’er bin dolar tazminat ödemeye mahkum etti.

10 YIL SONRA TAHLİYE EDİLDİLER

Ankara 1 No’lu DGM, yeniden yargılama talebini Mahkeme Başkanı Mehmet Orhan Karadeniz’in muhalefeti nedeniyle oyçokluğuyla kabul etti, ancak tahliye istemini reddetti.

Orhan Doğan ve arkadaşları, 28 Mart 2003’te başlayan yeniden yargılama sürecinde, Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin kararı doğrultusunda cezalarının infazının bitmesinden önce 2004 yılında tahliye edildiler. Daha önce verilen 15 yıl ağır hapis cezası, daha lehte hükümler içeren yeni TCK ve yeni Terörle Mücadele Yasası’na uyarlanmıştı.

Cezaevi kapısında çoğunluğu Kürt kökenli vatandaşlar tarafından karşılanan Doğan ve arkadaşları 22 Temmuz seçimleri için bağımsız milletvekili adayı olmuş, ancak Yüksek Seçim Kurulu, “milletvekili olmaya engel mahkumiyetleri” nedeniyle reddedilmişlerdi.

DTP ÜÇ GÜN YAS TUTTU

Doğan’ın ölümünün ardından bir basın toplantısı düzenleyen DTP Diyarbakır İl Başkanı Hilmi Aydoğdu, Orhan Doğan’ın ölümünün büyük kayıp olduğunu söyledi.

Partililerle birlikte Cizre’ye gideceklerini dile getiren Aydoğdu, il, ilçe ve belde binaları ile tüm seçim bürolarında 3 gün yas tutuldu.

Selim Sadak, Leyla Zana ve Hatip Dicle’nin, Orhan Doğan’ın yanından hiç ayrılmadığını belirten Demirtaş, “Onu sonsuzluğa uğurlarken de yanında olacağız” diye konuştu.

Bu arada, Doğan’ın ölüm haberinin ardından çok sayıda kişi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi önünde toplanmaya başlarken, Doğan’ın yakınları, hastane bahçesinde taziye defteri açmıştı...