Kürtler genellikle Şafii mezhebine bağlıyken, Araplar ve Türkler Hanefi mezhebine bağlıdır. Kürtler arasında yaşayan bazı Araplar akıcı Kürtçe konuşmaktadır.
Bitlis Mutki’nin Kürt nüfusu, bölgede yaşayan farklı Kürt aşiretlerinden oluşmaktadır. Bu aşiretler arasında Mutki, Beydili, Seydan, Mihemmedi, Şeyhan, Şeyhhasan, Şeyhali, Şeyhşamil, Şeyhcelal, Şeyhmus, Şeyhahmet, Şeyhhamit, Şeyhsalih, Şeyhhalil, Şeyhhasanlı ve Şeyhmehmetli gibi isimler bulunmaktadır.
Bitlis Mutki’nin Arap nüfusu, bölgeye 16. yüzyılda Osmanlı döneminde yerleşmiş olan Arap aşiretlerinden gelmektedir. Bu aşiretler arasında Mihraçlı, Mihraçlu, Mihraçlular ve Mihraçlulular gibi isimler bulunmaktadır.
Bitlis Mutki’nin Türk nüfusu ise, bölgeye 19. yüzyılda Kafkasya’dan göç eden Çerkes ve Nogay Türkleri ile 20. yüzyılda Anadolu’dan gelen Türkmen ve Yörük Türkleri’nden oluşmaktadır.
Bitlis Mutki’nin Kürtçe ismi Motkî’dir. Bu isim, İran’daki Motkan’dan gelir ve “kullanılmayan toprak” anlamına gelir.
Bitlis Mutki’nin Tarihi
Bitlis Mutki’nin tarihi, çok eskiye dayanmaktadır. İnsanlık tarihi boyunca bu bölge birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Asurlular, Persler, İskender Roma, Bizans, Akkoyunlular ve Osmanlı İmparatorluğu gibi devletler bölgede hüküm sürmüştür.
Bitlis Mutki, 1514’te Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran Muharebesi’nden sonra Osmanlı egemenliğine girmiştir. Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi 1665 yılında bölgeyi ziyaret etmiş ve Mutki aşiretinin burada hüküm sürdüğünü ancak Bitlis prensine tabi olduklarını bildirmiştir.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Rus birlikleri bölgeyi ele geçirmiş ve Bitlis’e kadar ilerlemişlerdir. Bitlis Mutki, 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin bir parçası olmuştur. 1935'te kanunla ilçe olmuş ve 4 Ocak 1936'da teşkilatlanmıştır; 1941'den günümüze kadar Mirtau Kasabası'nda 1938'de yapımına başlanan Hükümet Konağı'nın tamamlanması nedeniyle "Mutki" ilçesi olarak anılmaktadır.
