Tarihçe
Viranşehir'in tarihçesi oldukça eskiye dayanmaktadır. İlçenin kökenleri Sümerlilere kadar uzanmaktadır. Daha sonra Hititler'in egemenliğine geçen bölge, "Tela" veya "Tila" adını almıştır. Hititler'in zayıflamasıyla, bölge Hititlere bağlı prensliklerin yönetimine girmiştir. Ancak, Aramilerin yerleştiği bölge, MÖ 2. binyılın ortalarından itibaren Asur saldırılarına maruz kalmıştır. MÖ 9. yüzyılda kesin olarak Asur egemenliğine geçmiştir. Asur Krallığı tarafından tahrip edilen Viranşehir, eski önemini yitirmiştir. Asur Krallığı'nın çöküşüyle Med egemenliğine geçmiş ve MÖ 6. yüzyılın ortalarında Persler tarafından ele geçirilmiştir. Daha sonra Büyük İskender'in fetihleri sonucu Makedonya Krallığı topraklarına katılmıştır. İskender'in ölümüyle imparatorluğu generalleri arasında bölünmüş ve Viranşehir, Seleukos İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. MÖ 1. yüzyılda Roma egemenliğine geçen ilçe, "Antinous" adını almıştır. MS 2. yüzyıldan itibaren Sasaniler ve Bizans İmparatorlukları arasında sık sık el değiştirmiştir. Bizans döneminde ise "Konstantina" olarak anılmıştır. 623'ten sonra İslam orduları tarafından ele geçirilen Viranşehir, Araplar döneminde "Tellmavzelat" olarak anılmıştır. 873 yılında Hamdaniler tarafından ele geçirilse de 894 yılında Abbasiler egemenliğine geçmiştir. 1087 yılında Melikşah tarafından Urfa ile birlikte Selçuklu topraklarına katılmıştır. Daha sonra Eyyûbîler, Artuklular, İlhanlılar egemenliğinde bulunan ilçe, 1400 yılında Timur tarafından ele geçirilmiş ve şehir büyük bir yıkıma uğramıştır. Akkoyunlu ve Karakoyunlu egemenliğinden sonra 1516 yılında Osmanlı egemenliğine girmiştir.
Yerleşimden 1567 yılı Osmanlı kaynaklarında, Amid sancağının Berriyecik kazasına bağlı bir nahiye olarak bahsedilmektedir. 1904 yılında ise belediye teşkilatı kurulmuştur. Viranşehir, Milli Aşireti Ayaklanması sırasında kısa bir süre aşiret güçlerinin eline geçmiş, ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bağlı kuvvetler tarafından geri alınmıştır. 1924 yılında Urfa'nın il olmasıyla Viranşehir ilçe statüsü kazanmıştır.
Kültür
Viranşehir, zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Çiğ köfte, söğürtme adı verilen özgün bir yemek, etli sarımsaklı tirit, şelengo adı verilen özel bir salatalık türü bu ilçenin meşhur lezzetlerindendir. Ayrıca, sac kavurmanın da bu bölgeye özgü bir tarifi olarak bilinir. Viranşehir'de yaşayan farklı etnik kökenlere sahip halk, bu çeşitliliği zenginlik olarak kabul eder ve yüzyıllardır bir arada yaşarlar. Aşiretler, bu topluluklar arasındaki akrabalık bağlarını sıkı tutarlar ve hala bu bölgede varlıklarını sürdürürler.
Yer Şekilleri
Viranşehir, çevresindeki tepeler dışında genellikle düz bir ovaya sahiptir. Bu topografik özellik, ilçeyi verimli tarım alanlarıyla doldurur. GAP projesi ve yerel çiftçilerin kuyular açarak sulama yaptığı tarım arazileri sayesinde, bölgede yılda 2-3 hasat dönemi gerçekleştirilmektedir. Buğday, pamuk, mısır, arpa, mercimek, karpuz, kavun, salatalık, domates, patlıcan ve biber gibi tarım ürünleri, halkın temel gelir kaynaklarını oluşturur. Viranşehir, tarımsal faaliyetleriyle de dikkat çeken bir ilçedir.
