Tarihi ve Kültürel Önemi
Harran, dünyanın ilk bilim merkezlerinden biri olarak kabul edilir ve aynı zamanda dünyada kurulan ilk üniversiteye ev sahipliği yapmıştır. Şanlıurfa'daki Harran Üniversitesi, adını bu ilçeden almıştır. Kuzey Mezopotamya'nın kadim yerleşim yerlerinden biri olan Harran'ın tarihi kökleri oldukça derindir. İlçe halkının büyük çoğunluğu Arap kökenli Türk vatandaşlarından oluşur. Harran, hala yaşanmakta olan en eski kentlerden biridir.
Harran, 1946 yılına kadar "ilçe" statüsünde iken, bu yıl "bucak merkezi" olarak değiştirilip Akçakale ilçesine bağlanmıştır. Ancak, 1987 yılında 3392 sayılı Kanunla yeniden ilçe statüsüne kavuşmuştur.
Tarihçe
Harran'ın adının ilk kez geçtiği tarihi belgeler MÖ 2250 yıllarına ait Ebla'da bulunan çivi yazılı tabletlerdir. Bu tabletlerde şehir "Ha-ra-an" olarak anılmaktadır. Kültepe ve Mari'de bulunan çivi yazılı tabletlerde de kentin adı "Har-ra-na" veya "Ha-ra-na" şeklinde geçer. Harran'ın adı, Sümercede ve Akatçada "seyahat" veya "kervan" anlamına gelen "haran-u" kelimesinden türetilmiştir. Bazı kaynaklar ise bu kelimenin "kesişen yollar" veya "şiddetli sıcak" anlamına geldiğini iddia ederler. Harran, Akdeniz ile Dicle Nehri çevresindeki ovalar arasında stratejik bir konumda olduğu için ticaret merkezi haline gelmiştir. Şehir, ay tanrıçasına adanmıştır.
Harran, İncil'deki Haran (İbranice: חָרָן) ile ilişkilendirilir ve Kur'an'da adı geçen Nuh'un kavmi olarak kabul edilen Sabii'lerin ana vatanı olarak kabul edilir. 11. yüzyılda Şii ayaklanması sırasında Sabii'ler kıtlık ve ayaklanma sırasında tapınaklarını kaybetmiş ve yeryüzünden silinmiştir. Yerlerine Arap Numayri kavmi yerleştirilmiştir. İbni Teymiyye ve Battani gibi alimler Harran'da yetişmiştir. Haçlı Seferleri sırasında Harran büyük zarar görmüş ancak Zengiler ve Eyyubiler dönemlerinde eski ihtişamına kavuşmuştur. Selçuklu Türkleri ve Osmanlılar tarafından yönetilmiştir.
Harran, geçmişiyle ve günümüzdeki potansiyeliyle önemli bir ilçedir. Ancak bilinçsiz tarım uygulamaları nedeniyle Harran Ovası'nda tuzlanma sorunuyla karşı karşıyadır. Bu soruna çözüm bulmak için 2011 yılında drenaj sistemi kurulmuş olsa da, yerel halkın bilinçsiz tarım faaliyetleri tuzlanma sorununu hala devam ettirmektedir. Harran, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile dikkat çeken bir ilçe olmaya devam ediyor.
