Dicle Üniversitesinde tezler artık Kürtçe yazılabilecek

Resmi Gazete’de 09.08.2021 tarihinde 'Dicle Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' başlığıyla yayımlanan karara göre Dicle Üniversitesi'nde Kürt Dili ve Edebiyatı bölümlerinde dersler artık Kürtçe anlatılacak, tezler ise Kürtçe yazılabilecek. Kürt Dili ve Edebiyat bölümlerinde derslerin Türkçe anlatılması, tezlerin de Türkçe yazılması tepkilere neden olmuştu. Üniversite yönetmenlikte değişikliğe giderek, ders dilinin ve tezlerin yazım dilinin Kürtçe olmasının önünü açtı.

Dicle Üniversitesi Kürt Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, 2018’de Türkçe dışında yazılan tezlerin YÖK'ün iznine tabi olduğu gerekçesiyle Kürtçe tez yazımını yasaklamıştı. 

Üniversite, Kürtçe tez yazımını yasak olmasıyla geçtiğimiz yıl da gündeme gelmişti. Ancak bu yasak 2018’den beri devam ediyordu. Tepki çeken kararın ardından yapılan yönetmelik değişikliğinde, "Açılacak derslerin öğretim dili, programın dili veya o programla ilgili olan başka bir dil ve lehçe olabilir" ibaresi eklenirken, "Tezin yazım dili takip ettiği programın öğretim dilidir. Ancak farklı dil ve lehçede ders verilen programlarda tez, ilgili dil veya lehçede yazılabilir" ifadelerine yer verildi.

REKTÖR GÖREVDEN ALINDI

Kürtçe tezi yasaklayan Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Talip Gül, Cumhurbaşkanı tarafından görevden alınarak yerine Prof. Dr. Mehmet Karakoç atandı. Karakoç’un görevine başlamasından bir süre sonra, üniversitenin Kürtçe tez yazmayı yasaklayan yönetmenlikte değişikliğe gitti. Buna göre derslerin eğitim dili Kürtçe, ilgili bölümlerde ise tezler Kürtçenin Kurmancî ve Zazakî lehçelerinde yazılabilecek.

‘2018’DE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE YASAKLANMIŞTI’

Dicle Üniversitesi Kürt Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Osman Aslanoğlu, 2018’de yapılan yönetmenlik değişikliği sonrasında Kürtçe tezlerin yasaklandığını hatırlattı. Yeni yönetmenliğe ilişkin Aslanoğlu şunları söyledi: “YÖK tarafından bölümler kurulurken, genelde Türkçe yazılır. Bazı istisnalar olabilir ama genelde bölümlerin öğretim dili Türkçedir. Zaten öyle bir problem olduğu için eski yönetmenlikte bu ve bunun dışında bazı şartlar vardı. Klasik olarak her şey Türkçe olduğu için ders vermelerde, tezlerde problem oluşturuyordu. Bazı hocalar kendi inisiyatifiyle dersleri Kürtçe anlatıyordu ama madde Türkçeydi. Maddede bir resmi değişiklik yoktu eskiden. Ama tez yazımında problem vardı. Şu an ikisi de çözülmüş oldu resmi olarak. Bu eskiden beri bir problemdi. 2018’de çıkarılan yönetmenlikle bunlar yapılamaz denilmişti. 2018’de biz girişimlerde bulunduk, itirazlar ettik. Pek çok yol denedik. Daha önce ‘Danışman isterse bölümde müsait olursa o zaman başka bir dilde tez yazılabilir’ gibi bir madde vardı. Onu da denedim. Öğrencim Kürtçe yazmak istiyor diye bir dilekçe gönderdik. Ama bize ‘eski yönetmenliğin maddesiyle bu şartların taşımadığınız için yapılamamaktadır’ diye bir cevap gelmişti. Ama yeni yönetmenlikte bu sorunlar ortadan kalktı. Derslerin öğretim dili Kürtçe olacak, tezler de Kürtçe yazılabilecek.”

ÜNİVERSİTE, TEZLERİN KÜRTÇE OLDUĞUNU SAVUNMUŞTU

Üniversitenin eski yönetimi, Kürtçe tez yasağı tepkileri sonrasında, 2 Ağustos 2020 tarihinde yaptığı açıklamada, Kürtçe tez yazımın yasak olmadığını savunmuştu. Konuya ilişkin Dicle Üniversitesi tarafından yapılan açıklama şöyleydi: “Üniversitemiz, Kürt Dili ve Kültürü Yüksek Lisans ve Doktora programlarında ihtiyaç duyulan nitelikli bilim insanı ihtiyacını gidermek ve programları kapsamında birçok lisan üstü öğrenciyi de yurtdışına göndermiştir. 2019 yılında lisans ve lisansüstü programlarımızı takviye etmek için Irak Selahaddin Üniversitesi Rektörlüğü ile ikili iş birliği protokolü imzalayarak konuya verdiğimiz ehemmiyeti kamuoyu ile paylaşmıştık. Hal böyle iken son günlerde üniversitemizde ‘Kürtçe tez yazımının yasaklandığı’ yönünde kötü niyetli ve kasıtlı açıklamalarla yeni ve fiili bir durum izleniminin oluşturulmaya çalışıldığı müşahede edilmektedir. Bu bakımdan bu tür paylaşımların yanlış, yanıltıcı ve yönlendirme maksatlı olduğu değerlendirilmektedir.”