DEM Bitlis Belediye
Losev

Dengbej Şeroyê Biro

A
a

Şeroye Biro 1888’de Iğdır’ın Sürmeli köyünde dünyaya geldi. Êzidî olan ailesi Osmanlı baskılarından kaçıp Kafkaslara sığındığında o daha çocuktu.

 Dünyayı tanımaya başladığında Ermenistan’ın Talin bölgesindeki Tilik köyünde olduğunu söyler. Köylerinde Kürtler, Ermeniler ve Rus Molokonları yaşıyordu. Orada kilise okuluna giderek Rusça’yı çok iyi öğrenir. Babası bir çobandı ve o da sık sık babası ile birlikte kuzu otlatmaya gidiyordu. Kendi çağının çobanları gibi çakısıyla yaptığı küçük düdükler onun ilk enstrümanları olur. Onlardan çıkardığı melodiler onun geleceğinin çizgilerini yaratıyordu. Biro 20. yy’da Kürt ulusal akımını yani doğal yurtseverliği temsil ediyordu. Kürt melodilerini çok seviyordu ve çocukluğunu bunları söyleyerek geçirdi. Giderek kendisi de şiir yazmaya ve bunlardan müzikler yapmaya başladı. Onun doğanın güzelliklerinden etkilenerek yarattığı melodiler inanılmaz romantik müziklere dönüşüyordu. Halkın içinden beslenen şairliği ve doğal besteciliği onun sanatsal kişiliğini yaratıyordu.

15 yaşında anne ve babasını kaybetti ve bundan sonra kendini bir bütün olarak müziğe verdi. Bu dönemlerde birçok düğün ve yaslara katılıyor ve böylece Kürt ulusal bilgisi ve kültürel deneyimini büyütüp geliştiriyordu. Bu onun Kürt müziğine olan sevgisini büyütüyordu. Özellikle yaşamları etkileyiciydi; baharın ilk esintileriyle birlikte biraz kap kacak ve çadırlarını alıp atlarına yükleyen insanlar hayvanlarını alıp patikalardan dağların yeşil yaylalarına doğru uzanıyorlardı. Buralarda belirledikleri obalara kara çadırlarını açar yerleşirlerdi. Kısa sürede otlaklara serilen hayvanlar ve oynaşan çocuklar ile buralar bayram yerlerine dönüşürdü. Şeroye Biro bu yaylaların dengbêjiydi.

Biro 24 yaşına geldiğinde Kafkasya’da yaşayan Kürtler arasında tanınmaya başlandı. O sadece bir ozan değil sevilen bir insan, gerçek bir dost ve arkadaştı. Çünkü o şarkı söylediğinde dinleyicisiyle duygusal bağ kurabiliyor ve böylece çevresindeki herkesi etkileyebiliyordu. Onun hiç müzik eğitimi yoktu, kendi kültürü ve doğadan etkilenen gerçek bir halk ozanıydı. Çoban ve kır yaşamını, doğa güzelliklerini anlatan pastoral ve coşkulu söylemleri vardı. Ama tabi Kürtlerin olmazsa olmazlarından, epik övgüler içeren yiğitlik şarkılarından da hiç eksik kalmadı. Bütün bunlar onun içinden gelen seslerin sonuçlarıydı.

O sadece klasikleşmiş anonim şarkıları söylemedi aynı zamanda bazılarını kendisi bestelerdi ve yeni klasikler yarattı. Şivan Perwer, Şemdin, Feyzoye Rıza ve daha birçokları onun şarkılarını söyledi. Kürt klasiklerinden Desmalamın, Hekimo, Hozan Daxê, Zeriyê, Teşi Gede Dino, Xerap Malbum, Meyremê, Dotmam gibi şarkıları seslendirdi. Erivan Radyosu’nda Seîdê Şamedîn, Karapetê Xaço, Reşîdê Baso, Memê Kurdo, Efoyê Esed, Egîdê Têcir, Memoyê Silo, Şibliyê Çaçan, Xana Zazê, Asa Evdile, Egîdê Cimo, Aramê Tîkran ve Silêmanê Mecîd gibi dönemin ünlü isimleriyle çalıştı.

Çok sevdiği, Kewa Derveş ile evlendi. 8 çocukları oldu. Ancak dramatik bir şekilde çocuklarından dördü öldü. Belki de bunun acısındandı tekrar Tiflis’ten ayrılıp Ermenistan’a geri gitti. İkinci dünya savaşı başladığında onu alıp Arsenel askeri fabrikasına çalışmaya gönderdiler, savaş bitinceye kadar da orda çalıştı. Ancak çocuklarının ölümü durmadı, İsmail isimli çocuğu 28 yaşında öldü. Bu ona büyük acı veriyordu. Sağ kalan çocukları Xezal ve Kerem de klamlar söyledi.

Erivan Radyosu 1960’ta Şero’ye Biro’yu davet ederek şarkılarını kaydetti ve ölümsüzleştirdi. Bu tarihten sonra Erivan radyosunda Bro’nun sesi hiç eksilmedi. O Kürtlere bu coşku ve hizmeti hiçbir karşılık almadan yaptı, bu yüzden Biro ömrünün son günlerine kadar ırgatlık yaparak yaşadı. Şeroye Biro 70 yaşına kadar düğünlerde ve yaslarda söylemeyi sürdürdü. Kürt ozan, 1970 yılında, 82 yaşında yaşama veda etti. Ancak sesi dünyanın dört bir yanındaki Kürtlerin kulaklarından eksik olmadı. Bugün Kürtlerin medyasında, televizyon ve radyolarında Şero’ye Biro’nun sesi yankılanmaya devam ediyor.


Bunlar da İlginizi Çekebilir
arşiv HABER ARŞİVİ
BİTLİS HABER13 YORUM KURALLARI
Haber İhbarı
Bitlis Nöbetçi Eczaneleri
Bu haber ilginizi çekebilir! Kapat


Sitedeki tüm harici linkler ayrı bir sayfada açılır. Siteadi harici linklerin sorumluluğunu almaz.