Bu şehir, çevresinde bulunan Solhan, Genç, Adaklı ve Karlıova ilçeleri ile komşu olup, batısında ise Elazığ ili ile sınırlanmıştır. Bingöl'ün merkez ilçesi 2021 yılı itibariyle 168,953 kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır.
Etimoloji: Cebel-cur'dan Bingöl'e
Bingöl şehrinin tarihi isimlerine bakıldığında, en eski adının "Cebel-cur" olduğu bilinir. "Cebel," dağ anlamına gelirken, "Cur" ise akan su demektir. Zaman içinde bu isim "Çapakçur" olarak değişmiş ve bu kelimenin de temiz akan su anlamına geldiği düşünülmüştür. Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi'nin seyahatnamesine göre, Büyük İskender'in bu şehirde yaşadığı dayanılmaz ağrılara çare olarak bulduğu "Ab-ı Hayat" suyuyla ilişkilendirilmiş ve bu suya "Çapakçur" adı verilmiştir. İskender, burada bir kale inşa edilmesini ve şehrin adının "Çapakçur" olmasını istemiştir.
Bingöl şehri için kullanılan bir başka isim de "Mingöl"dür ve bu kelimenin bin tane göl anlamına geldiği öne sürülmüştür. Ayrıca Orta Asya'da "Mink Köl" ismine benzer kullanımlara rastlanmıştır. Bingöl için yaygın olarak kullanılan diğer isimler ise "Çevlik," "Çorlik" veya "Çolik"tir. 1944 yılına kadar "Çapakçur" ismi resmi olarak kullanılmış, ancak bu yılın sonunda "Bingöl" olarak değiştirilmiştir.
Tarihçe: Urartulardan Osmanlılara
Bingöl'ün tarihçesi oldukça zengindir. İlkçağlarda Urartuların sınırı içinde bulunduğu bilinmektedir. Ayrıca, tarihi Urartu Yolu da bu şehirden geçmektedir. Daha sonra Asurlular, Persler ve Büyük İskender'in hâkimiyeti altına girmiştir. 651 yılında, Halife Osman döneminde İslam orduları bu bölgeye hâkim olmuş ve bu hâkimiyet Bizans ile sık sık el değiştirmiştir. Malazgirt Zaferi ile birlikte Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiş, ardından Eyyûbîler, Celâleddin Harezmşah, Timur ve Safevîler'in hâkimiyetine geçmiştir. Son olarak 9. Osmanlı padişahı I. Selim döneminde Osmanlı İmparatorluğu'na katılmıştır. 19. yüzyılın sonlarında Bingöl, küçük bir yerleşim yeri olarak 450 hane, 8 dükkân, 1 fırın ve 1075 kişilik nüfusa sahipti.
Bingöl, tarihi boyunca birçok farklı medeniyetin izlerini taşımış ve önemli olaylara ev sahipliği yapmış bir şehirdir.
Coğrafya: Doğanın Kucağında Bir Şehir
Bingöl, Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde yer almaktadır. Deniz seviyesinden 1151 metre yüksekte konumlanmış olan bu şehir, Çapakçur Ovası'nın kuzeybatı köşesinde ve Murat Nehri'ne hakim bir düzlük üzerine inşa edilmiştir. Ayrıca, İran transit yolunun üzerinde bulunması Bingöl'ü bölgenin önemli bir ulaşım noktası haline getirmiştir. Bingöl ayrıca Diyarbakır-Bingöl-Erzurum yol güzergahı üzerindedir.
Depremler: Doğal Felaketlerin İzleri
Bingöl şehri, depremlerle sık sık karşı karşıya kalan bir bölgedir. 22 Mayıs 1971 tarihinde meydana gelen deprem, şehir merkezine yakın bir bölgede gerçekleşmiş ve büyük bir yıkıma yol açmıştır. Bu depremde 878 kişi hayatını kaybetmiş, 700 kişi yaralanmış ve birçok bina hasar görmüş veya yıkılmıştır. Ayrıca, 1 Mayıs 2003 tarihinde meydana gelen bir başka depremde ise en az 176 kişi ölmüş, 625 bina ciddi şekilde zarar görmüş veya çökmüştür. 8 Mart 2010'da ise Bingöl'e yakın bir bölgede 5.9 büyüklüğünde bir deprem yaşanmıştır.
Bingöl şehri, hem tarihi zenginliğiyle hem de coğrafi konumuyla dikkat çeken bir yerleşim yeridir.
