Bu büyüleyici müze, Türkiye'nin en büyük müzesi unvanını taşımaktadır ve içerisinde 73.800'e yakın arkeolojik ve etnografik eseri barındırmaktadır.
1948 yılında eserlerin toplanmaya başlandığı bu müze, ilk olarak 1969 yılında ziyaretçilere kapılarını açmıştır. Ancak yeni müze binası, 24 Mayıs 2015 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eski Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik tarafından resmi açılışı gerçekleştirilerek hizmete girmiştir.
Haleplibahçe'de bulunan bu müze kompleksi, eski müze binasının 10 katı büyüklüğünde bir alana inşa edilmiştir. Toplamda 3 katlı olan Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, 24 bin metrekarelik bir alana yayılmıştır. Ayrıca, Edessa Mozaik Müzesi de kompleksin bir parçası olarak 33 bin metrekarelik bir alana sahiptir.
Müzenin koleksiyonunda, Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç, ve Demir çağlarından kalma tarihi eserler bulunmaktadır. Bu eserler arasında dünyanın bilinen en eski heykeli olan Balıklıgöl Heykeli, Göbeklitepe ve Nevali Çori'ye ait tarihi eserler de yer almaktadır. Ayrıca, Edessa Mozaik Müzesi'nde arkeolojik kazılarda çıkarılmış mozaikler ile 1950'li yıllarda ABD'ye kaçırılmış ve 2012'de Türkiye'ye getirilen Orpheus Mozaiği gibi önemli eserler sergilenmektedir.
Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi, sadece tarihi eserlerle değil aynı zamanda çok amaçlı tanıtım merkezi, amfi tiyatro, hediyelik eşya reyonları ve rekreasyon alanları gibi olanaklarla da ziyaretçilerine geniş bir deneyim sunmaktadır. Ayrıca, müze çevresinde bulunan 750 araçlık açık ve kapalı otopark ile kolayca ulaşılabilir. Müzenin mevkii ise Balıklıgöl'ün hemen karşısında bulunmaktadır.
Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi, 2016 yılında düzenlenen 3. Çukurova Turizm Ödülleri'nde Türkiye'nin en iyi müzesi ödülünü kazanmıştır, bu da müzenin ulusal düzeydeki prestijini göstermektedir. Bu muhteşem müze, ziyaretçilerine Türkiye'nin köklü tarihini ve kültürel zenginliklerini keşfetme fırsatı sunmaktadır.
