1. Ardahan Kalesi: Ardahan Kalesi, Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle 16. yüzyıl ortalarında inşa edilmiş olan bir kale olarak bilinir. Prehistorik döneme kadar uzanan köklü bir geçmişi vardır. Kale, Kura Nehri'nin sol kıyısında, Halil Efendi Mahallesi ile şehir merkezini ayıran bir noktada yer alır. Dikdörtgen planlı olan kale, 745 metre uzunluğunda surlarla çevrilidir ve birçok kule ile desteklenir.

  2. Savaşır (Cancak) Kalesi: Posof ilçesine bağlı Savaşır (Cancak) köyünün güneydoğusunda yer alan bu kale, üç yanı vadi ile çevrili sivri bir tepe üzerine kurulmuştur.

  3. Kinzi Kalesi: Ardahan'ın batısında, Bağdeşe (Kinzodamal) köyünün kuzeyinde, Bülbülan Yaylası'nın güneydoğusunda bulunan Kinzi Kalesi, tarihi kalıntılarıyla dikkat çeker.

  4. Sevimli Kalesi: Hanak ilçe merkezinin yaklaşık 18-20 km. güneydoğusundaki Sevimli (Vel) köyünün yakınında, Kura Nehri vadisinde sarp bir tepe üzerinde bulunan Sevimli Kalesi, Ortaçağ'da inşa edildiği tahmin edilen bir yapıdır.

  5. Kalecik Kalesi: Göle ilçesine bağlı Kalecik köyünün güneyinde, Kura Vadisi'nin sınırlandığı dil biçimindeki yükselti üzerine inşa edilmiş olan Kalecik Kalesi, etkileyici bir tarihi mekan olarak karşımıza çıkar.

  6. Şeytan Kalesi: Çıldır ilçesinin Yıldırımtepe köyü yakınlarında bulunan Şeytan Kalesi, Ortaçağ'da inşa edildiği tahmin edilen bir kale olarak bilinir. Karaçay Vadisi'nde sarp bir alanda yer alır.

  7. Kurtkale: Çıldır ilçe merkezinin kuzeydoğusundaki Kurtkale, sınıra yakın bir noktada yer alır. İsmi ve tarihi hakkında kesin bilgi olmasa da tarihi bir öneme sahiptir.

  8. Kazan Kale: Ardahan'ın kuzeydoğusunda, Kura Vadisi'nin sağ kıyısında yer alan Kazan Kale'si, kesin inşa tarihi bilinmeyen ancak eski yerleşim izlerine sahip bir kalenin kalıntılarıdır.

  9. Altaş (Ur) Kalesi: Ardahan-Hanak karayolunun 18. km'sindeki Altaş (Ur) köyünün doğusunda yer alan bu kale, 7. ve 8. yüzyıldan beri varlığı bilinen tarihi bir yapıdır.

  10. Kırnav Kale: Hanak ilçesinin Çayağzı köyünün yakınında, Ardahan-Hanak karayolu üzerinde Hanak Çayı kenarında bulunan Kırnav Kale'si, Ardahan Kalesi ile benzer duvar tekniğiyle inşa edilmiştir.

Ardahan ayrıca tarihi camiler ve Akçakale Adası'ndaki arkeolojik sit alanı ile de zengin bir tarihi mirasa sahiptir.

Muhabir: GÜLİSTAN ÇELEBİ