Kenan Mümtaz Akışık kimdir Kenan Mümtaz Akışık kimdir

Davud aleyhisselama ümmet oldu. Kendisine hikmet verildi. Eyyub aleyhisselamın teyzesinin oğlu olduğu da rivayet edilmektedir. Fransız bilginlerinin, Calinos'un (Galen'in) bir adı da Lokman Hakim idi demeleri yanlıştır. Çünkü Lokman Hakim, Davud aleyhisselam zamanında; Calinos (Galen) ise, ondan bin yıl kadar sonra yaşamıştır. Lokman ismi Kur'an-ı kerîm'de geçmekte olup, bir sûreye (otuz birinci sûre) Lokman ismi verilmiştir. Bu sûrenin on ikinci ayetinde mealen; 'Biz Lokman'a hikmet verdik.' buyrulmaktadır. Buradaki hikmet tabirinin; akıl, anlayış, ilim, ilimle amel etmek ve doğru karar vermek demek olduğu tefsîr kitaplarında yazılıdır.

Lokman Hakim tabiplerin pîridir. Hikmetli sözleri ve oğluna verdiği nasîhatlar meşhurdur. Kur'an-ı kerîm'de Lokman sûresi 3. ayet-i kerîmede mealen; 'Bir vakit Lokman oğluna öğüt vererek şöyle demişti: Yavrum! Allah'a ortak koşma, çünkü şirk çok büyük zulümdür.' buyrulmaktadır.

Lokman Hakim'e sen bu hale nasıl geldin dediklerinde; 'Doğru sözlü olmak, emaneti yerine getirmek, lüzumsuz söz ve işi terk etmekle.' cevabını verdi. İnsanlar ondan nasîhat istediler, o da şöyle nasîhat etti: Öncekilerin ve sonrakilerin ilimleriyle amel edilebilmesi için sekiz şeye dikkat etmek herkese lazımdır. Dört zamanda dört şeyi korumak gerekir; Namazda gönlü, halk arasında dili, yiyip içmede boğazı, bir kimsenin evine girince de gözü korumaktır. İki şeyi hatırdan hiçbir zaman çıkarmamalıdır. Bunlar; Allahü tealanın büyüklüğü ve ölümdür. İki şeyi de tamamen unutmaya çalışmalıdır. Bunlar da; bir kimseye yapılan iyilik ile dost ve yakınlardan görülen kötülüktür.''

Lokman Hakim'in oğluna nasihatlarının bir kısmı şöyledir: 'Ey oğlum! Dünya derin deniz gibidir. Çok insanlar onda boğulmuştur. Gemin takva, yükün îman, halin tevekkül olsun, umulur ki kurtulursun.'

'Ey oğlum! Âlimlere karşı öğünmek, akılsızlarla inatlaşmak ve meclislerde, toplantılarda gösteriş yapmak için ilim öğrenme! İhtiyacım yok diyerek de ilmi terk etme.'

'Ey oğlum! Allahü tealayı anan (hatırlayan) insanlar görürsen onlarla otur. Âlim olsan da, ilminin faydasını görürsün ve ilmin artar, sen ehil isen sana öğretirler. Allahü teala onlara olan rahmetinden seni de faydalandırır. Allahü tealayı zikretmeyenleri görürsen onlardan uzak dur.'

'Ey oğlum! Horoz senden daha akıllı olmasın! O, her sabah zikir ve tesbih ediyor, sen ise uyuyorsun.'

'Ey oğlum! Seçilmiş kullara teslim ol, kötülerle dost olma.'

'Ey oğlum! İnsanlara iyilikleri emir ve nasîhat edip kendini unutma! Yoksa mum gibi olursun. Mum insanları aydınlatır, fakat kendini yakıp eritir.'

'Ey oğlum! Yalandan çok sakın! Çünkü dînini bozar ve insanlar yanında mürüvvetini azaltır. Bununla hayanı, değerini ve makamını kaybedersin.'

'Ey oğlum! Kötü huydan, gönül dağınıklığından sakın. Sabırsız olma, yoksa arkadaş bulamazsın. İşini severek yap, sıkıntılara katlan. Bütün insanlara karşı iyi huylu ol.'

'Ey oğlum! Hep üzüntülü olma, kalbini dertli kılma. İnsanların elinde olana tama etmekten sakın. Kazaya razı ol ve Allahü tealanın sana verdiği rızka kanaat et.'

'Ey oğlum! Dünya geçici ve kısadır. Senin dünya hayatın ise azın azıdır. Bunun da azının azı kalmış, çoğu geçmiştir.'

'Ey oğlum! Tövbeyi yarına bırakma, çünkü ölüm ansızın gelip yakalar.'

'Ey oğlum! Sükût etmekle pişman olmazsın. Söz gümüş ise sükût altındır.'

'Ey oğlum! Helal lokma ye ve işlerinde alimlere danış, işlerini nasıl yapacağını onlara sor.'

'Ey oğlum! Âlimler meclisine devam et. Bahar yağmuru ile yeryüzünü yeşillendiren Allahü teala, alimlerin meclisindeki hikmet nûru ile de müminlerin kalbini aydınlatır.'

'Ey oğlum! Amel ancak yakîn (Allahü tealaya olan ilim ve marifet) ile yapılır. Herkes yakîni nisbetinde amel eder. Amel noksanlığı, yakîn noksanlığından gelir.'

'Ey oğlum! Bir hata işlediğinde hemen tövbe et ve sadaka ver.'

'Ey oğlum! Ölümden şüphe ediyorsan uyku uyuma. Uyuduğun ve uyumak mecbûriyetinde kaldığın gibi, ölüme de mahkûmsun. Dirilmekten de şüphe ediyorsan, uykudan uyanma. Uykudan uyandığın gibi öldükten sonra da dirileceksin.'

'Ey oğlum! Helal kazanç ile yoksulluktan korun. Yoksul kimse şu üç musîbetle karşılaşır: Din zayıflığı, akıl zayıflığı ve mürüvvetin kaybolması.'

'Ey oğlum! Merhamet eden merhamet bulur. Sükût eden selamete erer, hayır söyleyen kar eder, kötü konuşan günahkar olur, diline hakim olmayan pişman olur.'

'Ey oğlum! Dünya malından yetecek kadarını al, fazlasını ahiret için hayra sarfet, Sıkıntıya düşecek ve başkasının sırtına yük olacak şekilde de tembellik etme.'

'Ey oğlum! Sakın kimseyi küçük görüp hakaret etme. Çünkü onun da senin de rabbimiz birdir.'

Lokman Hakim'in oğlu: 'Babacığım, insanda hangi haslet daha iyidir?' diye sorunca; 'Temiz, halis din.' buyurdu. Eğer iki haslet olursa? 'Din ve mal', üç haslet olursa? 'Din, mal ve haya.' buyurdu. Dört haslet olursa? dedi. 'Din, mal, haya ve güzel ahlak.' buyurdu. Beş haslet saymak icabederse diye sorunca; 'Din, mal, haya, güzel huy ve cömertlik.' buyurdu. Altı haslet sayarsak deyince; 'Ey oğlum! Allahü teala her kime bu beş iyi hasleti verdiyse, o kimse mümin ve müttekîdir. Allahü teala katında velî ve sevgilidir. Şeytanın şerrinden uzaktır.' buyurdu. Oğlu: 'Babacığım, insanda en kötü haslet hangisidir?' dedi. 'Allahü tealayı inkardır.' buyurdu. İki olursa dedi. 'İnkar ve kibirdir.' buyurdu. Üç olursa dedi. 'İnkar, kibir ve şükür azlığı.' buyurdu. Dört olursa dedi. 'İnkar, kibir, şükür azlığı ve cimrilik.' buyurdu. Beş olursa diye sorunca; 'İnkar, kibir, şükür azlığı, cimrilik ve kötü ahlak.' buyurdu. Altı olursa deyince; 'Ey Oğlum! Bu beş kötü hasletin bulunuduğu kimse münafıktır, şakîdir ve Allahü tealadan uzaktır.' buyurdu.

Lokman Hakim'e 'Hikmete nasıl kavuştun?' diye sorulduğunda; 'Benden gizlenen şeyi araştırmadım. Vazîfem olmayan şeyin üzerinde durmadım.' buyurdu.

Hafs bin Ömer'den rivayet edildi ki: Lokman Hakim, yanına bir hardal torbası koydu ve oğluna nasîhat etmeye başladı. Her bir nasîhatte bir hardal tanesini çıkardı. Nihayet hardalları tükendi. Sonra da; 'Ey oğlum! Sana o kadar nasîhat ettim ki, şayet bu nasîhatler bir dağa verilseydi, dağ yarılır, parça parça olurdu.' buyurdu. Oğlu da bu nasîhatleri tuttu.