İlk ve orta öğrenimini Mardin’de, yüksek öğrenimini İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü (1975) ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde tamamladı (1980). Hareket dergisinde bir süre çalışmasının ardından 1976’da Düşünce dergisi ve Düşünce Yayınları’nı, 1984’te de İnsan Yayınları’nı kurdu. Kitap Dergisi’ni çıkardığı 1985-1992 yılları süresince üç aylık Bilgi ve Hikmet dergisini de çıkardı ve yönetti.
Çağdaş İslâm dünyası, düşünce sorunları, toplumsal değişme ve yenileşme gibi konulardaki araştırma ve incelemeleriyle tanınmıştır.
Yazdığı kitaplarda özellikle modern dünyada müslüman olmanın getirdiği ve gerektirdiği tavırlar üzerinde durmaktadır. Müslümanların müslüman olmayanlarla birlikte aynı toplumda dışlamadan ve dışlanmadan, çatışmasız bir şekilde yaşayabilmeleri açısından "Medine vesikası" örneğine vurgu yapmakta ve bu konudaki fikirlerine temel referans noktası olarak almaktadır. Müslümanları sağ-sol gibi kavramlarla açıklamaya karşı durmakta ve İslâm'ın kutsallığını vurgulamaktadır. Hazırladığı Ku'ran meali, birçok Ku'ran çevirisine göre daha sade dil kullanımı ve çevirisi nedeniyle ön plana çıkmıştır.
Eserleri
İslâm dünyasında toplumsal değişme
Bir Aydın sapması
İnsanın özgürlük arayışı
Din ve modernizm
İslam ve fanatizm
Modern ulus devlet
İrtica ve sivilleşme
Kutsala, tarihe ve hayata dönüş
Avrupa Birliği ve Türkiye
Tarih, toplum ve gelenek
Din-felsefe vahiy-akıl ilişkisi (2006)
Kur'an meali
Çağdaş kavramlar ve düzenler
İslâmcılık
Kutlu ağaç
Bilgi neyi bilmektir?
İslâm ve fundamentalizm
Ortadoğu'dan İslâm dünyasına
Nuh'un Gemisi'ne binmek
İslâm dünyasında düşünce sorunları
İslâm ve demokrasi
İslâm düşüncesinde din-felsefe
Din, devlet ve demokrasi
Din, kent ve cemaat
Modernizm, irtica ve sivilleşme
Göçün ve kentin siyaseti MNP'den SP'ye Millî Görüş Partileri
Ortadoğu gerçeği